Sivas Atatürk Kongre Binası ve Müzesi

Tarihçesi

Sivas Atatürk Kongre Binası ve Müzesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı en önemli tarihî mekânlardan biridir. 4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında gerçekleştirilen Sivas Kongresi’ne ev sahipliği yapmış olup, Milli Mücadele’nin dönüm noktalarından biri olmuştur. Bina, 1892 yılında Mekteb-i Sultanî (Sivas Lisesi) olarak eğitim kurumu niteliğinde inşa edilmiştir. 1919 yılında Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarının önderliğinde, ülkenin bağımsızlık mücadelesi için alınan kritik kararların burada tartışılıp karara bağlanması, yapıyı Cumhuriyet tarihinin simgelerinden biri hâline getirmiştir. Kongre sırasında alınan kararlarla Anadolu’nun bağımsızlık hareketinin merkezi olduğu vurgulanmış ve ülkenin geleceği şekillendirilmiştir.

Mimari Yapısı

Sivas Atatürk Kongre Binası, Osmanlı mimarisinin geç dönem sivil mimari örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir. Maliyeti dönemin ticaret birimi olarak 8140 altına mal olmuştur. Yapının mimari özellikleri şunlardır:

• Tek Kubbe: Cami, merkezî tek bir kubbe ile örtülüdür.
• Kesme Taş Duvarlar: Yapımında düzgün kesme taş kullanılmıştır.
• Minare: Caminin tek şerefeli minaresi, ince işçilikle yapılmıştır ve Osmanlı cami mimarisine özgü detaylar barındırmaktadır.
• Geniş Harim Bölümü: İç mekân oldukça sade olup, geniş bir harim alanına sahiptir.
• Ahşap İşçilik: İç kısımlarında, özellikle mihrabın ve minberin detaylarında Osmanlı dönemi ahşap işçiliği dikkat çekmektedir.

Bölge Halkı Üzerindeki Etkisi

Sivas halkı için Kongre Binası, yalnızca tarihî bir yapı değil, aynı zamanda milli mücadele ruhunun ve bağımsızlık mücadelesinin bir sembolüdür. Kongre sürecinde Sivas halkı, Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarına büyük destek vermiş, şehrin esnafı ve ileri gelenleri mücadeleye katkıda bulunmuştur. Bu olay, Sivas’ın “Milli Mücadele’nin merkezi” olarak anılmasını sağlamıştır. Bugün bile Sivas halkı için Atatürk Kongre Binası ve Müzesi, Cumhuriyet’in temel taşlarının konulduğu kutsal bir mekân olarak görülmektedir. Burası, her yıl binlerce yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği bir tarihî miras olarak korunmaktadır.

Anlatılan Hikâyeler ve Efsaneler

Atatürk Kongre Binası ile ilgili çeşitli anılar ve hikâyeler halk arasında anlatılmaktadır. Bunlardan en bilineni Mustafa Kemal Atatürk’ün Sivas Kongresi sırasında geceyi burada geçirdiği oda ile ilgilidir: Rivayete göre, Mustafa Kemal’in yattığı odada, gece boyunca aydınlanmalar olduğu ve onun kararlarını aldığı anların etkisinin bugün bile hissedildiği söylenir. Ziyaretçiler, bu odada büyük bir tarihî atmosfer hissettiklerini belirtmektedir. Bunun yanı sıra, Sivas Kongresi sırasında Atatürk ve heyeti, yemeklerini Sivas halkının katkılarıyla yemiş, bu süreçte halkla güçlü bir bağ kurmuşlardır. O dönemde yoksulluk içinde olan halk, Milli Mücadele ruhuyla elindeki tüm imkânları seferber etmiş ve Atatürk’e olan bağlılığını göstermiştir.

Günümüzdeki Durumu

Bina, günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından korunmakta olup, her yıl 4 Eylül’de düzenlenen Sivas Kongresi Anma Etkinlikleri kapsamında çeşitli törenlere ev sahipliği yapmaktadır. Sivas Atatürk Kongre Binası, günümüzde müze olarak kullanılmaktadır. Müzenin içinde: